Opbouw van de methode
Logisch Rekenen – MBO is een rekenmethode waarin de ontwikkeling van functionele gecijferdheid in al haar facetten aan bod komt. De methode bestaat uit 3 onderdelen: Themamodules, Generieke leerlijnen en Examenvoorbereiding. Meer informatie over het methodeconcept is te vinden op onze productpagina.
Het beeld van wat rekenlessen zijn in het MBO gaat veranderen. Logisch Rekenen – MBO zet de studenten midden in authentieke contexten waar de student zich thuis voelt. Er worden andere vaardigheden van de studenten verwacht en dat zorgt voor opluchting bij veel van hen en verwarring bij anderen. De drempel om te gaan rekenen lijkt lager te worden door de studenten in de authentieke context te plaatsen. Het kunnen komen tot beredeneerd handelen in alle dagelijkse situaties staat centraal in de rekenlessen. Fouten maken mag en als je er van leert, is het een waardevolle leeruitkomst. Functionele gecijferdheid laten groeien vraagt vaardigheden die voorheen minder aan bod kwamen binnen rekenen. Het analyseren, interpreteren, kritisch denken en conclusies trekken doet een beroep op het ontwikkelen van hogere orde vaardigheden.
Het ontwikkelen van functionele gecijferdheid doen studenten in de Themamodules. De Themamodules bestaan uit een reeks aan thematische lessen van verschillende omvang: Start-thema’s (2-4 lesuren), Midden-thema’s (4-6 lesuren) en Eind-thema’s (8-10 lesuren) voor alle MBO niveaus. Hierin staat de dialoog over de gecijferde context in eerste plaats centraal: ‘Hoe pak jij deze situatie aan? ‘Wat heb je nodig om..? enz. Het samenwerken, praten over de aanpak en het klankborden met elkaar over de resultaten geeft een dynamisch verloop van de themalessen.
De (Start-)Thema’s hebben een formatief karakter. Als aan het licht komt dat studenten problemen ervaren met bepaalde bewerkingen dan kunnen ze die onderdelen extra aandacht geven door in het generieke deel van Logisch Rekenen te oefenen. Het generieke deel is goed inzetbaar voor het trainen van deel-vaardigheden die rechtstreeks linken aan enkele descriptoren uit een domein.
Hier zie je hoe de Themamodules en de Generieke leerlijnen ingezet kunnen worden.
Start-thema’s
De Start-thema’s zijn bedoeld om een echte start te maken met de transitie van leren rekenen naar gecijferdheid. De Start-thema’s bevatten 9 rekenlessen van 1 tot 2 lesuren. Met een mix van verschillende Start-thema’s komen diverse rekenvaardigheden uit verschillende domeinen aan bod, alles vanuit een maatschappelijke context waar de functie van rekenen nader besproken wordt. Zo passeren alle belangrijke rekenonderwerpen op een relevante manier de revue.
Voortgangsoverzicht
De Start-thema’s hebben een formatief karakter. In het Voortgangsoverzicht legt de student d.m.v. leeruitkomsten de groeiende gecijferdheid vast. Zo ontstaat een diagnostisch profiel van de gecijferdheid en ontstaat inzicht in de instructiebehoefte. De docent kan door formatieve feedback te geven het eigen beeld aanvullen. Dit document met vorderingen, rijke leerervaringen, etc. groeit met de studenten mee en kan een waardevolle aanvulling zijn op het later af te nemen instellingsexamen.
Met het vullen van het Voortgangsoverzicht door student en docent leggen we de groei van het gecijferde gedrag vast en is de docent in staat om gericht te adviseren. De docent gebruikt het groepsbeeld om de vervolg thema’s strategisch te kiezen.
Midden-thema’s
De Midden-thema’s bevatten thematische rekenlessen van 4 tot 6 lesuren en bestaan vaak uit oefeningen uit twee of drie domeinen. Het zijn wendbare thema’s waarmee je belangrijke deel-vaardigheden van functionele gecijferdheid gericht aandacht kunt geven vanuit de functie van die deel-vaardigheden. Ook deze thema’s zijn geschikt om te combineren met extra oefenstof uit het generieke deel van de rekenmethode.
Met de Midden-thema’s overbrug je de uitkomsten van de rekenvaardigheid van de klas uit het onderdeel Start-thema’s richting de Eind-thema’s.
Eind-thema’s
De Eind-thema’s zijn grote, brede projectlessen die ongeveer 10 lesuren (periode) bestrijken. In alle vier Eind-thema’s, die de methode nu biedt, zitten oefeningen uit alle domeinen, deze zijn geschikt voor de fase waarin de studenten zich al flink thuis voelen in het functionele rekenen. Deze brede thema’s zijn ook vormend qua functionele rekenvaardigheden ingestoken.
De Eind-thema’s zijn vormende thema’s waarmee de studenten de kwaliteit van hun gecijferdheid verder uitbouwen en automatiseren. Ze bereiden zich in de volle breedte van de domeinen ook voor op vaardigheden die ze bij de instellingsexamens moeten beheersen.
NB: Bij de BBL-klassen zijn de studenten vaak maatschappelijk al wat breder gevormd doordat ze al enkele jaren werken en/of een huishouden/gezin runnen, voordat ze aan hun opleiding beginnen. Het programma samenstellen van de BBL klassen vraagt scherp kijken naar het nog te ontwikkelen deel van de gecijferdheid en de beschikbare lestijd in het rooster. Wij werken hiervoor een paar korte en zeer korte curriculum varianten uit.
Generieke leerlijn
Logisch Rekenen – MBO zet de themalessen centraal in het aanbod, maar biedt daarnaast ook een didactisch doordachte generieke leerlijn waarin deel-vaardigheden uit de domeinen en de ondersteunende vaardigheden geoefend worden. Binnen verschillende thema’s komen dezelfde ondersteunende vaardigheden terug. In de generieke leerlijn worden de onderdelen met een eigen context (losstaand van de thema’s) aangeboden. Hier staat de didactiek centraal en is het trainen van de onderliggende deel-vaardigheden bij alle thema’s inzetbaar.
De oefeningen uit de generieke leerlijn zijn voor de hele klas of individueel toe te kennen aan de studenten op basis van het beeld dat na het doorwerken van enkele (Start) thema’s is ontstaan.
De jarenlange ervaring met onze rekenmethode in het Voortgezet Onderwijs zorgt ervoor dat er didactisch gezien een logische doorgaande leerlijn vanuit het PO, via het VO naar het MBO is, die aansluit bij de kenmerken van de doelgroep.
Hoe krijg je overzicht op de descriptoren spreiding?
In Logisch Rekenen – MBO bieden we een ruim aanbod van thema’s. Je hebt dus de keuze welke je met je studenten gaat doen. Dat kan voor iedereen dezelfde keuze zijn, maar je kunt zelfs studenten de ruimte geven aan eigen thema’s te werken en zo in je klas te differentiëren. De thema’s zijn breed maatschappelijk gericht en zijn zo opgezet dat er ook eenvoudig een beroepskleuring aan is te geven.
Hoe kies je dan de thema’s? In die afweging kun je meenemen welke descriptoren aan bod komen én welk thema inhoudelijk bij jouw studenten past. Om overzicht te houden in hoeverre de keuze de descriptoren afdekt hebben we de keuzetool ontwikkeld:
Je vinkt aan welke themahoofdstukken (of paragrafen) je wilt gaan kiezen, de keuzehulp geeft aan hoe vaak daarin, in totaal, de verschillende descriptoren voorkomen. Zo kun je een extra thema kiezen dat juist die descriptoren nog een keer aan bod laat komen waarvan je het gevoel hebt dat er extra oefening nodig is. Het maakt ook mogelijk om juist die descriptoren wat meer te laten voorkomen die wat minder als natuurlijk in de opleiding zelf aan bod komen, om zo het brede rekenpalet te bedienen. De opleidingen waar de studenten veel én goed rekenen in het beroep zijn meer gebaat bij een programma waar transfer van de rekenvaardigheden uit het beroep naar de functionele gecijferdheid centraal staat.
BBL klassen kunnen in beperkte lestijd flink groeien door te richten op functioneel rekenen!
Een volwaardig rekenaanbod samenstellen in een BBL opleiding is een echte uitdaging. De vaak beperkt beschikbare lestijd moet omgezet worden in een effectief en flexibel programma waarmee de student het examen kan halen. Maar vooral ook de kwaliteit van het gecijferde gedrag verbeteren is een behoorlijke uitdaging. De ervaring van de student met rekenen en hun eigen interesses liggen vaak ver uit elkaar. Soms speelt rekenangst opgedaan in eerdere onderwijservaringen een belemmerende rol. Door de ontwikkeling te richten op de functie van rekenen neem je een deel van deze stress weg.
De eerste schetsen van de groei van het gecijferde gedrag met BBL klassen zijn veelbelovend. Met een lesperiode van 9-10 weken enkele Start-thema’s doorwerken en de studenten gericht adviezen te geven over aanvullende, zelfstandige, generieke oefeningen krijgt de BBL-student grip op de ontwikkeling. Als daarna enkele Midden-thema’s en/of een Eind-thema aangeboden wordt (9-10 lessen) zien we studenten enorm groeien en pakken ze met vertrouwen de eindopdrachten aan.
Voor BBL bieden wij:
- Lage drempels doordat de thema’s mikken op de functie van het rekenen waardoor het niet zo eng voelt als het oude rekenen.
- Snel in kaart brengen van wat een student al kan en waar extra oefening passend is.
- Makkelijk te differentiëren naar het persoonlijke plaatje.
- Combinatie van functioneel rekenen en ondersteunend oefenen hetgeen een hele efficiënte voorbereiding op examen oplevert.